Co to jest ten ceber?

Leje jak z cebra to określenie, którego używa się do opisania intensywnej ulewy. Zwrot ten jest bardzo popularny także we współczesnej polszczyźnie, a jego historia sięga aż do polskiego średniowiecza.

Leje jak z cebra – czyli jak?

O ile dzisiaj rzadko używamy przedmiotów a dokładnie naczyń, które przypominałyby dawny ceber, o tyle samo określenie w polszczyźnie ma się dobrze i nic nie wskazuje na to, że miałoby za jakiś czas zniknąć. Ceber wyszedł niemal z użytku (wykorzystuje się go jeszcze głównie w saunach jako naczynie na wodę do polewania gorących kamieni), ale zwrot na określenie ulewnego, rzęsistego deszczu cały czas funkcjonuje, jako związek frazeologiczny.
Zwrotu leje jak z cebra możesz użyć, jeśli chcesz podkreślić, że za oknem pada naprawdę intensywny deszcz, który uniemożliwia wyjście z domu.

Co to jest ten ceber?

Słowo „ceber” oznaczało w dawnej polszczyźnie duże drewniane naczynie, które przypominało nieco dzisiejszą banię rosyjską. Było ono wykonane z drewnianych klepek spiętych obręczami. Początkowo obręcze również robiono z drewna (przeważnie z leszczyny), a dopiero później ze stalowej taśmy (zwanej bednarką). Dwie przeciwległe klepki w naczyniu były dłuższe od pozostałych i miały otwory tworzące ucha. W nich można było umieścić drewniany drążek. Dzięki temu dwie osoby mogły przenieść ceber wypełniony po brzegi.  Służył on bowiem najczęściej do gromadzenia wody, którą przechowywano, ewentualnie transportowano w inne miejsce i wykorzystywano do różnych czynności. Zdarzało się jednak, że w starych, wysłużonych lub wadliwie wykonanych cebrach między klepkami tworzyły się szczeliny, więc z wypełnionego naczynia wylewała się jego zawartość. Jeśli zatem z takiego cebra (przenoszonego nawet na krótką odległość) woda tryskała na różne strony, to niosące go osoby wyglądały, jakby zlał je rzęsisty deszcz.

Pierwsze polskie słowo?

Ceber uchodzi za pierwsze polskie zapisane słowo pospolite. Znaleźć je można w słynnej „Kronice polskiej” Galla Anonima, który opisywał dzieje na dworze Piastów, czyli pierwszej dynastii władającej Polską.
W opowiadaniu o Piaście i jego gościnności pojawia się słowo „czebri”, jako forma mnoga od słowa „czber”. Na drodze różnych procesów językowych słowo to uzyskało formę „ceber”.
Zobacz także:  Co oznacza jabłko niezgody

Polecane artykuły
CiekawostkiRelacje społeczneZdrowie

Rekordy WOŚP i ciekawostki Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy

Wielka Orkiestra Świątecznej Pomocy od ponad trzech dekad zbiera pieniądze dla…
Język polski i literaturaKultura i sztukaWiedzieć więcej

Kolęda, pastorałka i piosenka świąteczna

Jaka jest różnica?
CiekawostkiScan for Fun

Dzień świętego Mikołaja

Mikołajki W IV wieku naszej ery Mikołaj był biskupem w jednej z parafii…